საქართველოს ეროვნული გმირები და მოწამეები: ზვიად გამსახურდია და მერაბ კოსტავა – წმინდანთა დასის ღირსეული კანდიდატები

საქართველოს უახლეს ისტორიაში არსებობენ პიროვნებები, რომელთა სახელები სამუდამოდ ჩაეწერა ერის ხსოვნაში ოქროს ასოებით. ზვიად გამსახურდია და მერაბ კოსტავა სწორედ ასეთ გმირებს მიეკუთვნებიან – ადამიანებს, რომლებმაც საკუთარი სიცოცხლე შესწირეს სამშობლოს თავისუფლებასა და სულიერ გამოღვიძებას. მათი მოღვაწეობა, დისიდენტური ბრძოლა საბჭოთა რეჟიმის წინააღმდეგ და ურყევი ქრისტიანული რწმენა იმსახურებს ღრმა ანალიზს და, შესაძლოა, უმაღლეს საეკლესიო პატივს – წმინდანად შერაცხვას.

დისიდენტური მოღვაწეობა და თავისუფლებისთვის ბრძოლა

ზვიად გამსახურდია, გამოჩენილი ფილოლოგი, მწერალი და უფლებადამცველი, და მერაბ კოსტავა, მუსიკათმცოდნე, პოეტი და საზოგადო მოღვაწე, იყვნენ საბჭოთა კავშირში მოქმედი ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის უპირობო ლიდერები. ისინი უკომპრომისოდ ებრძოდნენ ტოტალიტარულ სისტემას, იცავდნენ ადამიანის უფლებებს, ქართულ ენას, კულტურასა და სარწმუნოებას. მათი დისიდენტური საქმიანობა მოიცავდა:

• სამიზდატის გამოცემასა და გავრცელებას: ისინი ავრცელებდნენ აკრძალულ ლიტერატურას, რომელიც ამხელდა საბჭოთა რეჟიმის დანაშაულებს და აცნობდა საზოგადოებას ჭეშმარიტ ისტორიას.

• ადამიანის უფლებების დაცვას: გამსახურდია და კოსტავა აქტიურად იცავდნენ პოლიტიკურ პატიმრებს და დევნილებს, რისთვისაც არაერთხელ დააპატიმრეს და რეპრესიებს დაუქვემდებარეს.

• ეროვნული იდენტობის გაღვიძებას: ისინი ხალხს მოუწოდებდნენ გაეხსენებინათ საკუთარი ფესვები, ენა და ტრადიციები, რაც სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი იყო რუსიფიკაციის პირობებში.

• ანტისაბჭოთა დემონსტრაციებისა და აქციების ორგანიზებას: მათი ხელმძღვანელობით იმართებოდა მასშტაბური საპროტესტო გამოსვლები, რომელთა კულმინაცია იყო 1989 წლის 9 აპრილის ტრაგედია.

ამ საქმიანობის გამო, ორივე მათგანი მუდმივად იმყოფებოდა საბჭოთა რეჟიმის ზეწოლის ქვეშ, განიცდიდა დევნას, დაპატიმრებებს, ციხესა და გადასახლებას. მათი ცხოვრება იყო უწყვეტი ბრძოლა სიცრუისა და უსამართლობის წინააღმდეგ.

ქრისტიანული რწმენა ათეისტურ გარემოში

განსაკუთრებით აღსანიშნავია ზვიადისა და მერაბის ურყევი ქრისტიანული რწმენა ათეისტური საბჭოთა კავშირის პირობებში. მაშინ, როდესაც რელიგია იდევნებოდა, ეკლესიები იხურებოდა და სასულიერო პირები რეპრესიებს განიცდიდნენ, ისინი ღიად აცხადებდნენ თავიანთ მართლმადიდებლურ მრწამსს.

• მართლმადიდებლობის დაცვა: ისინი არა მხოლოდ იცავდნენ მართლმადიდებლობას, არამედ ცდილობდნენ მისი როლის აღდგენას ქართველი ერის ცხოვრებაში.

• სარწმუნოებრივი განათლება: საკუთარი მაგალითით და მოღვაწეობით ისინი ხელს უწყობდნენ ხალხში რელიგიური ცნობიერების ამაღლებას.

• მოწამეობრივი სული: მათი გაუსაძლისი პირობებში ცხოვრება, ციხეები და დევნა, შეიძლება შეფასდეს როგორც მოწამეობრივი გზა, რომელიც მათ შეგნებულად აირჩიეს ქრისტესა და სამშობლოს სიყვარულისთვის.

ზვიად გამსახურდიას სიტყვები, რომ "საქართველოს ჭეშმარიტი თავისუფლება მართლმადიდებლობის აღორძინებით დაიწყება", მერაბ კოსტავას პოეზია, გაჟღენთილი ღრმა სულიერებით – ეს ყველაფერი ნათლად მეტყველებს მათ ღრმა რწმენაზე, რომელიც მათთვის ბრძოლის მთავარი სტიმული იყო.

წმინდანად შერაცხვის დასაბუთება

საქართველოს მართლმადიდებელ ეკლესიას მდიდარი ისტორია აქვს წმინდანთა შერაცხვისა. წმინდანად შერაცხვის ერთ-ერთი მთავარი კრიტერიუმია ადამიანის ღვაწლი ღვთისა და ერის წინაშე, მოწამეობრივი აღსასრული ან/და მართლმადიდებლური რწმენის ერთგულება განსაცდელში. ზვიად გამსახურდიასა და მერაბ კოსტავას ცხოვრება სრულად აკმაყოფილებს ამ კრიტერიუმებს:

1. მართლმადიდებლობის დაცვა და აღორძინება: ისინი იყვნენ ქრისტეს სახელის დამცველები ათეისტურ ეპოქაში, რამაც უდიდესი როლი ითამაშა საქართველოს სულიერ გაღვიძებაში.

2. მოწამეობრივი ღვაწლი: ორივე მათგანმა სიცოცხლე შესწირა სამშობლოსა და სარწმუნოებას. მერაბ კოსტავა ტრაგიკულად დაიღუპა ავტოკატასტროფაში, რომლის გარემოებები დღემდე კითხვის ნიშნებს ბადებს. ზვიად გამსახურდია კი სამშობლოდან განდევნილი, გაუგებარ ვითარებაში გარდაიცვალა, რასაც მრავალი მიიჩნევს პოლიტიკური ანგარიშსწორების შედეგად. მათი სიკვდილი აღიქმება როგორც მოწამეობრივი აღსასრული ერის თავისუფლებისთვის ბრძოლაში.

3. სამშობლოს უანგარო სიყვარული: მათ საკუთარი სიცოცხლე მიუძღვნეს საქართველოს თავისუფლებას, რამაც ისინი ერის გმირებად აქცია.

4. საერთო-სახალხო აღიარება: ქართველი ხალხის უდიდესი ნაწილი ზვიად გამსახურდიასა და მერაბ კოსტავას გმირებად და მოწამეებად მიიჩნევს, რაც მნიშვნელოვანი ფაქტორია წმინდანად შერაცხვის პროცესში.

მათი წმინდანად შერაცხვა იქნებოდა არა მხოლოდ ამ ორი დიდი ქართველის ღვაწლის აღიარება, არამედ უდიდესი სულიერი სტიმული საქართველოსთვის. ეს გააძლიერებდა ეროვნულ იდენტობას, ხაზს გაუსვამდა მართლმადიდებლობის როლს ქართველი ერის ისტორიაში და დაგვანახვებდა, რომ ჭეშმარიტი თავისუფლება დამოკიდებულია სულიერ სიძლიერესა და ღვთისადმი ერთგულებაზე.

მოდით, პატივი მივაგოთ ამ გმირების ხსოვნას და ვილოცოთ, რომ საქართველოს მართლმადიდებელმა ეკლესიამ სათანადოდ შეაფასოს მათი უდიდესი ღვაწლი და ღირსეული ადგილი მიუჩინოს მათ ქართველ წმინდანთა დასში.