რო

დღიურის ჩანაწერი: 2016 წლის 18 ოქტომბერი

საკონსტიტუციო სამართლის ლექციაზე დღის მთავარი თემა „რო უეიდის წინააღმდეგ“ საქმე იყო.

ჩვენმა პროფესორმა, ჩემი აზრით, აბსოლუტურად გენიალური სვლა გააკეთა — ლექციაზე სტუმარი მოიწვია. თანაც ვინ — კალიფორნიელი მოსამართლე! ის ჩინური წარმოშობის ამერიკელი, ძალიან გამხდარი, დაახლოებით ორმოციდან ოთხმოცდაათ წლამდე ასაკის კაცი იყო, საოცრად მტკიცე, კონსერვატიული შეხედულებებით. ამან მაშინვე აღმაფრთოვანა! ჩვენი პროფესორი ცნობილია თავისი მტკიცე, ემოციური, ლიბერალური მოსაზრებებით, ამიტომ სრულიად განსხვავებული პერსპექტივის მქონე ადამიანის მოწვევა მის ფართო თვალსაწიერზე მეტყველებს. აი, რას ნიშნავს ნამდვილი აკადემიური დებატები!

მოსამართლეს საოცრად კარგად ჩამოყალიბებული, ძლიერი და ინტელექტუალურად მყარი პოზიციები აღმოაჩნდა. მან მეთოდურად დაიწყო „რო უეიდის წინააღმდეგ“ საქმის ანალიზი და სტრუქტურულ ნაწილებად დაშალა იგი. მისი მთავარი არგუმენტი ის იყო, რომ ამ საქმეს თანმიმდევრული, ფუძემდებლური თეორიული ჩარჩო არ ჰქონდა. „საერთოდ არ აქვს საფუძველი,“ — პირდაპირ, უემოციოდ თქვა მან. ეს იმდენად ბრწყინვალედ პროვოკაციული ფრაზა იყო, რომ აუდიტორიაში ყველანი დააფიქრა.

ლექცია ერთი შეხედვით მარტივი კითხვით დაიწყო, რომელიც აუდიტორიისთვის შუბის ნასროლივით აღმოჩნდა. ეს იყო შესანიშნავი მოწვევა დისკუსიისკენ — თითქოს ჰაერში გამოკიდებული კითხვა, რომელსაც ღრმა, კოლექტიური დაფიქრების წამი მოჰყვა. „რა არის ფრაქციები,“ — იკითხა მან, — „და რატომ გვაფრთხილებდნენ მათ წინააღმდეგ დამფუძნებელი მამები?“

სიჩუმე. არავინ იძროდა. ვგრძნობდი, როგორ იქექებოდა ოთახში მყოფი ყოველი სტუდენტი საკუთარ გონებაში და ზუსტი პასუხის პოვნას ცდილობდა.

მე კი „ფედერალისტის ნაშრომები“ უკვე მქონდა წაკითხული! ისე ავღელდი, რომ თავი ვერ შევიკავე! ხელი მაშინვე ავწიე — მზად ვიყავი, დისკუსიაში ჩავრთულიყავი. ქრესტომათული პასუხი გავეცი, „ფედერალისტი №10“-ში ჯეიმს მედისონის შეხედულებებზე დაყრდნობით. ისეთი ბედნიერი ვიყავი, რომ ჩემი ცოდნა აუდიტორიას გავუზიარე!

აი, ასე მივეცი ტონი ლექციის დარჩენილ ნაწილს! მოსამართლე დარწმუნდა, რომ საფუძვლები კარგად მესმოდა, ამიტომ ლექციის დარჩენილი ნაწილი გულუხვად დაუთმო სხვა სტუდენტებს, რომ ისინიც ჩართულიყვნენ დისკუსიაში. ჩემთვის სიტყვა აღარ მოუცია და მივხვდი, რომ ჩემგან ერთგვარი მაგალითი შექმნა. ჩემი ცოდნის გადამოწმება აღარ სჭირდებოდა; მენდობოდა და სხვებსაც აძლევდა შანსს, დისკუსიაში ჩართულიყვნენ. რა შესანიშნავი სასწავლო სტრატეგიაა! ამით აჩვენა, რომ ეს დებატები ყველას ეკუთვნის და სურდა, მასში ყველა ჩართულიყო.

ხელი ჩამოვწიე და ვამაყობდი, რომ ამ ყველაფერს მე დავუდე სათავე. აუდიტორია აზუზუნდა, ბოლოს და ბოლოს გამოცოცხლდა და აბორტის ამ დიდ და რთულ სამართლებრივ საკითხზე დებატები გაჩაღდა. მე კი უბრალოდ ვბრწყინავდი.

გონება მიდუღდა და იმდენ ენერგიას ვგრძნობდი, რომ ტელეფონი ამოვიღე, ფეხბურთის ონლაინ-ტრანსლაცია ჩავრთე და უბრალოდ მოვდუნდი, რადგან ვიცოდი — ჩემი საქმე უკვე გაკეთებული მქონდა. რა მაგარი ლექცია იყო!