რუსი

დღიურის ჩანაწერი: 2025 წლის 30 მაისი

სხეულმა კაპიტულაცია გამოაცხადა. ქალაქში ერთი ნაბიჯის გადადგმაც აღარ შემეძლო. ფეხები ამიჯანყდა, ხერხემალი გაჩეჩქვილი ფიცარივით მქონდა და გაუთავებელი, ყბის მომქანცველი მთქნარების ტყვეობაში მოვექეცი. თაფლის ლუდები, ჩიკაგოელი მეგობრების გულთბილი საჩუქარი, ახლა სასტიკ ხუმრობად მეჩვენებოდა. თითოეული ბოთლი ზედმეტ ტვირთად მექცა, ტყვიის სიმძიმედ, რომელიც ტყლაპოიან გზებზე ჩემს ბოდიალს ევერესტზე რაღაც პათეტიკურ, მინიატურულ ასვლად აქცევდა.

ბოლოს, ჰოსტელს რომ მივუახლოვდი, კარისკაცი მომესალმა. მეც მაშინვე, თითქმის სასოწარკვეთილმა, სასმლის მთელი მარაგი შევთავაზე და ნახევრად გაბრუებულმა რაღაც სისულელე წამოვროშე მის „გასაოცარ ვიტამინურ და სამკურნალო თვისებებზე“. შემომხედა, ალბათ, მორიგი გადაღლილი, სისულელეების მროშავი მოგზაური ვეგონე, მაგრამ მაინც გამომართვა.

ოთახამდე ძლივძლივობით მივაღწიე, საწოლში დაქანცული შევძვერი და თავი ბალიშზე დადებული არ მქონდა, რომ უმალვე გავითიშე. მშვიდად ვიყავი, ბოლოს და ბოლოს, რადგან ყველაფერი უკვე მომზადებული მქონდა. მაღვიძარა დაყენებული იყო.

ღრმა ძილიდან დილის 11-ისთვის ამოვყვინთე და მექანიკური სიზუსტით მოვემზადე მოგზაურობის შემდეგი ეტაპისთვის. ბარგი ჩავალაგე და ოთახის ჩასაბარებლად ჩავედი, იმ გულუბრყვილო იმედით, რომ გარანტიად დატოვებულ 50 დოლარს ნაღდი ფულით დამიბრუნებდნენ.

ასე არ მოხდა.

კითხვაზე, ადმინისტრატორმა მაცნობა — დაზეპირებული, ნეიტრალური გამომეტყველებით — რომ მე, თურმე, ეგ ფული პირადი ანგარიშიდან სულაც არ გადამიხდია. არა, სინამდვილეში, როგორც ამიხსნა, მათ თანხა მხოლოდ დაბლოკეს, დროებით გაყინეს, რომელიც ახლა, ჩემი წასვლისას „განთავისუფლდა“. როგორი მოსახერხებელია. სიმართლეს ამბობდა, თუ რაღაც კარგად დაზეპირებულ კორპორატიულ ტყუილს მტენიდა, ღმერთმა იცის. ეს იმ ფოკუსს ჰგავდა, ფული რომ ქრება, მაგრამ გარწმუნებენ, რომ ისევ შენს ქუდშია, უსაფრთხოდ.

და აი, აქ ვარ. ჩიკაგოს აეროპორტის სტერილურ, გადამუშავებულ ჰაერს ვსუნთქავ, ბოსტონისკენ მიმავალი.

* * *

ბოსტონის აეროპორტიდან გამომაგდეს, სრულიად უმიზეზოდ. ეტყობა, უცხოელებს არ სწყალობენ ქალაქში, რომელმაც ბილ რასელის სახლი დაარბია!

პირში მჟავე ყავისა და ბიუროკრატიული გულგრილობის გემო მქონდა და ქალაქში გავედი. ბოსტონი აგრესიული მეჩვენა, მისი ისტორიული აგურის შენობები ისეთ უხეშობას აფრქვევდა, როგორსაც არ მოველოდი. საჭმელი ვიპოვე — რაღაც უგემური, უბრალოდ დასანაყრებელი, რომელიც უფრო ბალასტი იყო, ვიდრე სიამოვნება. სასტუმროს ნომერი ვიშოვე, ბეჟი ყუთი, რომელიც სავსებით გამოდგებოდა დროებითი დაკავების საკნად. ოთახში შესვლისთანავე, პირველი, რაც გავაკეთე, მეორე დილისთვის ნიუ-იორკის ავტობუსის ბილეთის ყიდვა იყო. ამ ქალაქთან საქმე დავასრულე, იქამდეც კი, სანამ ჩამოვიდოდი.

მაგრამ დღე ჯერ არ დასრულებულიყო. იმ ბეჟ ოთახში ჯდომისა და საკუთარ გაღიზიანებაში ჩამარინადების პერსპექტივა აუტანელი იყო. დაღამდა და ისევ გარეთ გავედი, რაღაც წინააღმდეგობრივი იმპულსით, ბუნდოვანი სურვილით, ქალაქისთვის ცივი მიღების გარდა რამე სხვაც გამომეგლიჯა.

ღამის კლუბში აღმოვჩნდი, ერთ-ერთ იმ გამოქვაბულში, პროგნოზირებადი რიტმითა და მკრთალი, მიმტევებელი შუქით. ბასი ფიზიკურად იგრძნობოდა, ბლაგვი იარაღივით გეცემოდა მკერდში. ძირითადად, დამკვირვებელი ვიყავი, რიტმს რამდენიმე უხერხულ მოძრაობას ვაყოლებდი — კაცი, რომელიც საკუთარ ჩრდილთან ცეკვავდა.

და სწორედ იქ დავინახე ის.

რუსი იყო. ეს მანამ ვიცოდი, სანამ დაილაპარაკებდა, თუმცა აქცენტმა ეჭვი აღარ დატოვა. საუბარი გავაბით იმ აბსურდული სიმარტივით, როგორიც მხოლოდ ასეთ ადგილებს სჩვევია. ხმაური სიახლოვისთვის, ერთმანეთთან გადახრისთვის, მოსახერხებელ საბაბს ქმნიდა. ვცადე, მისი სახელი გამეგო, მაგრამ თავი აარიდა. პატარა, იდუმალი ღიმილით მითხრა, „მუსიკა“ დამიძახეო. უცნაური, მოულოდნელი პასუხი იყო, მაგრამ, საბოლოო ჯამში, არც მის ნამდვილ სახელს და არც მის ამბავს, რეალურად, არანაირი მნიშვნელობა არ ჰქონდა. მნიშვნელოვანი იყო ჩვენი უეცარი კავშირი, მყისიერი ნაპერწკალი. ვიცინოდით. ნამდვილი სიცილი იყო, ხმა, რომელიც ვერც კი გავაცნობიერე, თურმე, ისე მომწყურებოდა. მახვილგონიერი იყო, თვალებში ჩემივე მსგავსი ცინიზმი ედგა.

ერთი, ან იქნებ ორი საათის შემდეგ, ჩემკენ მობრუნდა იმ პირდაპირობით, რომელიც კლუბის მთელ სიყალბეს ნაცარტუტად აქცევდა და მითხრა: „წამოდი, ჩემთან წავიდეთ სახლში.“

ეს არ იყო კითხვა. ეს იყო განცხადება.

პატარა, ორსართულიანი ბინა ჰქონდა, მყუდრო, თითქოს ქალაქის გულგრილი სიცივისგან საგულდაგულოდ მოწყობილი თავშესაფარი. ვიწრო, თითქმის ხვეული კიბე მეორე სართულზე ადიოდა, სადაც სახურავის ქვეშ მისი საწოლი, აბურდული საბნების ბუდე, იყო შეყუჟული. კედლები მოდური, ენიგმატური სურათების გალერეა იყო — იქნებ ფოტოები, ან აბსტრაქტული პრინტები — თითოეული მათგანი დახვეწილ და ოდნავ მელანქოლიურ გემოვნებაზე მეტყველებდა. ცოტა ღვინო დავლიეთ — რაღაც წითელი და იაფფასიანი, რომელსაც იმ მომენტში „გრან კრუს“ გემო ჰქონდა. სიყვარულით დავკავდით იმ დაუოკებლობით, რომელიც ნაკლებად მეტყველებდა პირველყოფილ ვნებაზე და უფრო მეტად სამყაროსგან დროებითი შვების მიღების საერთო მცდელობა იყო. შემდეგ, მის ზეწრებში გახლართულები ვიწექით, მუსიკას ვუსმენდით — რაღაც მელანქოლიურ როკს, რომელიც ვერ ვიცანი, მაგრამ სრულყოფილად ვგრძნობდი მუსიკის განწყობას. ვსაუბრობდით.

საათებმა გათენების წინა უცნაურ, გამჭვირვალე დროში გადაინაცვლა. დილის ოთხი თუ ხუთი იქნებოდა. საუბარმა, რომელმაც ყოველივე წვრილმანი ამოწურა, სერიოზული სახე მიიღო.

„ლიტერატურა მიყვარს“, — განაცხადა, თითქოს აღსარებას ამბობდაო.

ტუჩებზე კლასიკური, გაცვეთილი ტესტი მომადგა. „ტოლსტოი თუ დოსტოევსკი?“

„ტოლსტოი“, — თქვა დაუფიქრებლად.

გამეღიმა, კამათის ნაცნობ კალაპოტში ჩავდექი. „აჰ, რა თქმა უნდა. იმიტომ, რომ ტოლსტოი სინათლეა, დოსტოევსკი კი — სიბნელე?“

ჩემკენ შემობრუნდა, მკრთალ შუქზე მისი გამომეტყველების წაკითხვა შეუძლებელი იყო. „არა“, — თქვა უემოციო ხმით. „მეც ბნელი ადამიანი ვარ, შინაგანად“.

ეს იყო შეღებული კარი, რომელშიც მე, სულელივით, ბოლომდე შევედი. დავინტრიგდი, მის „სიბნელეს“ ლიტერატურულ ხერხად, გამოსაცნობ გამოცანად აღვიქვამდი. „რატომ?“ — არ მოვეშვი. „რატომ ხარ ბნელი?“

„იმიტომ, რომ არაფრის მჯერა“, — ისე წარმოთქვა, თითქოს უმნიშვნელო ფაქტზე, მაგალითად, თვალის ფერზე, სასხვათაშორისოდ საუბრობდა. „სამყარო ცივი ადგილია. ყველაფერი ცუდია“. ზეწრებში შეიშმუშნა. „ამიტომაა დოსტოევსკი მართალი. მისთვის ყველაფერი ბნელი და უიმედოა“.

ამას ვერ დავეთანხმებოდი; ინტელექტუალურ სიზარმაცედ მეჩვენა. „მაგრამ სწორედ მანდ ცდები“, — ვეკამათებოდი, დებატით აგზნებული. „დოსტოევსკის სწამდა. ის ქრისტიანი მწერალი იყო. ის ხომ ამბობდა, იესოსთან დავრჩები, თუნდაც მას სიმართლე ეწინააღმდეგებოდესო. ამის შემდეგ, როგორ შეგიძლია ის უიმედო მწერლად მიიჩნიო?“

ის ჩუმად იყო, უბრალოდ მიყურებდა. ღვინომ და გვიანმა საათმა თავხედი და პროვოკატორი გამხადა. „მაშინ შენ ვინ გამოდიხარ? იესო ხარ თუ ეშმაკი?“ ტუჩის კუთხეში ჩამეღიმა. „უნდა ვაღიარო, არასდროს მქონია სიყვარული იესოსთან. და არც ბნელეთის მბრძანებელთან მქონია“.

რეაქცია მყისიერი იყო. მხიარული ინტიმურობა გაქრა, ოთახიდან თითქოს აორთქლდა. ოდნავ უკან გასხლტა და ზეწარიც თან გაიყოლა. „საზიზღრობაა ამის თქმა“, — თქვა დაძაბული ხმით. „იესო... კაცობრიობას განასახიერებს. არ მომწონს ასეთი საუბარი“.

ამ წინააღმდეგობრიობამ გამაოცა. „მაგრამ რატომ? — არ მოვეშვი, ვიგრძენი, რომ მტკივნეულ წერტილს მივაგენი. — თუ არ გწამს, რატომ გაღელვებს? რატომ გადარდებს?“

ის სულ უფრო და უფრო ნაკლებს ლაპარაკობდა, პასუხები მოკლე და გაუგებარი გახდა. საუბარი, რომელიც აქამდე პინგ-პონგს ჰგავდა, ახლა კედელზე ბურთის სროლას დაემსგავსა. წამიერი პაუზის შემდეგ ბოლოჯერ ვცადე, თავდაპირველ თემას დავუბრუნდი. „მაშ, რატომ ხარ ბნელი? რას ნიშნავს ეს სინამდვილეში?“

სწორედ მაშინ თქვა რაღაც, ჩაიბურტყუნა... რაღაც სერიულ მკვლელებზე. იმდენად ბოდვა იყო, იმდენად ამოვარდნილი ჩვენი საუბრის კონტექსტიდან, რომ დავიჯერე, იქნებ მომესმა-მეთქი.

„სერიულ მკვლელებზე?“ — ვთქვი მე, ურწმუნობისგან ნახევრად გამეცინა. „რაზე ლაპარაკობ? თქვენ, რუსები, მართლა გიჟები ხართ. სერიული მკვლელები რა შუაშია?“

პასუხი არ გაუცია, უბრალოდ, ბალიშებში უფრო ღრმად ჩაეფლო. ჰაერი ახალი, უცნაური დაძაბულობით გაიჟღინთა; მსუბუქი ინტიმურობა დაიმსხვრა. მის დასაბრუნებლად, იმ განწყობის გამოსასწორებლად, რომელიც აშკარად მე გავაფუჭე, ხელი გავიწოდე და უდარდელად, ალერსით, მისი თმის კულულის წვალება დავიწყე.

უცებ შეიშმუშნა, თავი გაიქნია.

„მტკივა“, — თქვა მკვახე, მჟავე ტონით. „ნუ მწიწკნი“.

მე ჯერ კიდევ ღამის თბილ ბურუსში ვიყავი, ჯერ კიდევ თამაშის ხასიათზე. გამეცინა. „ვიცი. დედაჩემიც ღიზიანდება მაგაზე“. ვცადე, ხუმრობა გამეგრძელებინა, განწყობა დამებრუნებინა. „ახლა ისე მიყურებ... მართლა მაშინებ“.

ისევ ვიღიმოდი. ზუსტად იმ წამამდე ვერ შევამჩნიე, როგორ იყინებოდა ჰაერი.

„მაქსიმუმი, რაც შემიძლია გავაკეთო“, — თქვა მან, და ეს ხმა უკვე მისი ხმა აღარ იყო, არამედ ცივი, ოფიციალური ინსტრუმენტი, — „ისაა, რომ გთხოვო, წახვიდე“.

სიტყვები ჰაერში გამოეკიდა. ცვლილება იმდენად სრული, იმდენად სწრაფი იყო, თავბრუ დამეხვა. „შენ... გინდა, რომ წავიდე?“

„დიახ“.

შევყოყმანდი, ღირსების ნარჩენის გადარჩენის სასოწარკვეთილი, სულელური მცდელობით, რომ ეს გაგდება ურთიერთშეთანხმებად შემეფუთა. „რომელი საათია?“ — ვიკითხე მოჩვენებითი, უდარდელი ტონით, თითქოს სწორედ ახლა შევამჩნიე, ჩემი წასვლის დროც მოსულიყო.

ჩემკენ არც გამოუხედავს. „არ ვიცი. საათი არ მაქვს“.

ამ სიტყვების კატეგორიულობამ, ამ აბსოლუტურმა გამოძევებამ, გამაოგნა. ავდექი, გაოგნებული, და ჩემი ტანსაცმლის დამამცირებელი ძებნა დავიწყე. პერანგს ვიცვამდი, როცა მან მონოლოგი წარმოთქვა. ეს არ იყო საუბარი; ეს იყო განაჩენი.

„ცოტა ხნის წინ, — თქვა მან, ჭერს მიშტერებოდა, — ქვეყანა დავკარგე. მერე დედა დავკარგე. რამდენჯერმე თვითმკვლელობაზეც ვიფიქრე“.

შარვალში ფეხს ვუყრიდი, რომ გავშეშდი. „მე... ვწუხვარ“.

ის საწოლიდან წამოდგა, ფეხები კიბეზე გადმოკიდა და დაბლა დაეშვა. საფეხურებზე ჩამოდიოდა და მისი ხმა ზემოდან მესმოდა, ცივი და გაუცხოებული. „ჩემი სიბნელის შესახებ გაინტერესებდა? აი, ესაა“.

მეც მივყევი, ფეხებით საფეხურებს ვპოულობდი.

„მე არ ვარ კარგი და მსუბუქი ადამიანი. და არც ისეთი ჭკვიანი ვარ. ამიტომ, წადი“.

ვიდექი ჩაცმული, მაგრამ თავს სრულიად შიშვლად ვგრძნობდი. იმ წამს, რაღაც კაფკასეული მწერი მეგონა თავი. საზიზღარი, ქვემძრომიალე არსება, რომელიც აღმოაჩინეს და ახლა, სრულიად სამართლიანად, აძევებდნენ. გამომაგდეს, ოღონდ არა ყვირილით, არამედ სტერილური, ქირურგიული სიზუსტით, რაც გაცილებით სასტიკი იყო.

კარისკენ წავედი, ჩემი გონება გაღიზიანების, შიშისა და ღრმა გაუგებრობის ტოქსიკურ გრიგალში იყო გახვეული. კარი თავად გამიღო, გამოძევების ბოლო, ოფიციალური ჟესტი. იმ ბოლო, აბსურდულ მომენტში, გადავიხარე და ლოყაზე ვაკოცე.

თითქოს ცივ მარმარილოს დავაკარი ტუჩები. არც რეაქცია, არც შეკრთომა, არაფერი.

ბოლოჯერ მივიხედე. ის მიყურებდა, მისი სახე იდეალური, ფაიფურის ნიღაბი იყო, თვალები კი — მკვდარი და ცივი.

წამოვედი. ცარიელ, გათენებამდელ ქუჩებში მივდიოდი, გრილი ჰაერი გონების გაწმენდაში ვერ მეხმარებოდა და საკუთარ თავს იმავე, გაცვეთილ ფრაზას ვუმეორებდი, რასაც ყოველთვის.

ეს რუსები მართლა გიჟები არიან.

თავიდან მთლიანად სითბო, ყურადღება და სასოწარკვეთილი ვნება არიან... და მერე, უცებ, გაფრთხილების გარეშე, იმ მიზეზით, რასაც საღ გონებაზე მყოფი კაცი ვერ გაიგებს, იცვლებიან. სრულიად, შეუქცევადად ჭკუიდან იშლებიან.

სასტუმროში დავბრუნდი. საწოლის კიდეზე ჩამოვჯექი და ვუყურებდი, როგორ იწყებდა ნაცრისფერი სინათლე ბეჟ ფარდებში გამოჟონვას. შემდეგ, მეთოდურად, ხვალინდელი, ნიუ-იორკისაკენ მგზავრობისთვის დავიწყე მზადება.