მარწყვის მინდვრები სამუდამოდ

დღიურის ჩანაწერი: 2024 წლის 24 ნოემბერი

არსებობს ადამიანური დისციპლინის ერთი უცნაური ნაირსახეობა, საზოგადოებრივ ცხოვრებაში სრულყოფილებამდე აყვანილი ხელოვნება: ერთმანეთის არშემჩნევის მართული უნარი. რუსულ ენაში ამ ხელოვნებას სახელიც კი აქვს, მკაცრი და მარტივი კრედო: Не Вижу, „ვერ ვხედავ“.

ეს არა ოპტიკური ნერვის სისუსტე, არამედ ერთგვარი საზოგადოებრივი პაქტია, მიზანმიმართული სიბრმავე. შეგიძლია დერეფანში გვერდი აუქციო მეზობელს ან მისი სილუეტი უკაცრიელ ქუჩაში შენიშნო და, რაღაც უთქმელი შეთანხმებით, ბრუტალისტური არქიტექტურის უჩინარ ნაწილად აქციო იგი. ყველა ხედავს, მაგრამ არავინ იმჩნევს. ეს ორმხრივი თანხმობაა, რომელიც სამყაროს მართვადს ხდის, მის ყველაზე მჭრელ წახნაგებს კი – სასიამოვნოდ უარსაყოფს.

მაგრამ „არშემჩნევის“ ხელოვნებასა და მისალმებაზე გამიზნულ, დემონსტრაციულ უარს შორის ბეწვის ხიდი გადის. თუ პირველი სოციალური შენიღბვის დასაშვები აქტია, მეორე მტრობის ღია დეკლარაციაა. ზოგიერთ კულტურაში ასეთი გათვლილი უგულებელყოფა ავისმომასწავებელი ნიშანი იქნებოდა, კონფლიქტის პრელუდია. იქ მისალმება თავაზიანობა კი არა, ვალდებულებაა. მასზე უარის თქმა გამოწვდილი ხელის ჩამორთმევაზე უარის თქმის სოციალური ეკვივალენტია – ღრმა და თავქარიანი მნიშვნელობის აქტი, სადაც შეურაცხყოფასა და მუქარას შორის ზღვარი სახიფათოდ წაშლილია.

ამერიკა, როგორც აღმოვაჩინე, უფრო დახვეწილ ვარიანტს მისდევს. აქ გამჩნევენ – ორი აზრი არ არსებობს – მაგრამ შემდგომი „ვერშემჩნევის“ თამაში სპორტის დონეზეა აყვანილი. ეს ზუსტი ქორეოგრაფიაა: თვალით ხანმოკლე კონტაქტი, რომელიც მყისიერად წყდება და „პირდაპირ ყურების“ პოზით იცვლება, რაც იმაზე მიანიშნებს, რომ სინამდვილეში, მთელი ეს დრო შენს მიღმა იყურებოდნენ. ეს არის თვალის ახვევის უბადლო ოსტატობა. იგივე ადამიანი, რომელიც ღამის საფარქვეშ შეიძლება სასმელსა და მცდარ ფილოსოფიებს გიზიარებდა, რომელიც შენთან ერთად დისონანსურ ანსამბლში დიდებულ სიმღერებს ასრულებდა, მეორე დილით კამპუსში ისე ჩაგივლის გვერდით, თითქოს ის საღამო ცხელებისეული სიზმარი იყო, ინტიმური ჰალუცინაცია, რომლისთვისაც თვალის გასწორება არ ღირს.

„ცხოვრება ადვილია დახუჭული თვალებით, როცა არასწორად იგებ ყველაფერს, რასაც ხედავ.“