შტრიხკოდი და ბაზარი

დღიურის ჩანაწერი: 2024 წლის 15 აგვისტო

ჩემი ამერიკული თავგადასავალი საელჩოს ბიუროკრატიულ მარაზმთან შეჯახებით დაიწყო. ამერიკელები სავიზო მოთხოვნებს თითქმის რელიგიური ძრწოლით ეკიდებიან. საელჩოს ვებგვერდი წმინდა წერილია, მისი მითითებები კი – სიტყვასიტყვით შესასრულებელი დოგმები. ეს რიტუალი 2016 წელსაც გავიარე და ცერემონიალი ბუნდოვნად მახსოვდა, მაგრამ დეტალები მეხსიერებიდან დიდი ხნის გამქრალიყო. მიუხედავად ამისა, განაცხადის შევსება, მოსაკრებლის გადახდა და მზადების დაწყება მაინც მოვახერხე. ზოგჯერ ვფიქრობ, რამდენი ფული ჩაუყრიათ ქართველებს ამერიკის საელჩოს ხაზინაში ბოლო ოცდაათი წლის განმავლობაში მხოლოდ იმისთვის, რომ მათგან უარი მიეღოთ. საინტერესო კვლევა გამოვიდოდა, ეს თანხა იმ ფინანსურ დახმარებას რომ შევადაროთ, რომელიც სანაცვლოდ მიგვიღია.

გუშინ, გასაუბრების წინა დღეს, საბუთები ამოსაბეჭდად გავგზავნე. მახსოვს, გამიელვა აზრად – ყოველი შემთხვევისთვის, ყველაფერი ამობეჭდე-მეთქი, – მაგრამ რატომღაც ყურადღება არ მივაქციე და ერთი დოკუმენტი ამოსაბეჭდი დამრჩა. რაც მომავალი მოვლენების იდეალური წინასწარმეტყველება გამოვიდა.

დილით ამერიკის საელჩოსთან მივედი, თბილისის შესასვლელში აღმართულ ციხესიმაგრესთან. აგვისტოს პაპანაქება იდგა და დილის 8:45 საათზეც კი ვგრძნობდი, როგორ ჩამომდიოდა ზურგზე ოფლის ღვარი. რიგში ჩემ წინ ცნობილი ქართველი მსახიობი იდგა – „ჩემი ცოლის დაქალებში“ იმ მაგარ, არისტოკრატ ქალს რომ თამაშობს. თავში სულელურმა, თვითგვემით სავსე ხუმრობამ გამიელვა: „როგორ, ქალბატონ ჩიკასაც უწევს საელჩოს რიგში დგომა?“ – ისეთი ხუმრობა იყო, არავის რომ არ გაეცინებოდა, ამიტომ გონივრულად, ჩემთვის დავიტოვე.

ნახევარი საათის შემდეგ, როგორც იქნა, შიგნით შეგვრეკეს. ჩემი რიგი რომ მოვიდა, სქელი მინის მიღმა მჯდომმა ქალმა პასპორტი და შტრიხკოდიანი დოკუმენტი მომთხოვა.

– კონკრეტულად ეს გვერდი არ მაქვს, – ვუთხარი რამდენადმე თავდაჯერებულობისაგან დაცლილი ხმით – მაგრამ მაქვს სხვა, რომელზეც ყველა საჭირო ინფორმაციაა.

ქალს არც შეუხედავს.

– თუ დოკუმენტი არ გაქვთ, გვერდზე გადექით და შემდეგი შემოვიდეს.

ეს სიტყვები ტყვიასავით მომხვდა გულზე. თვალები ამეწვა. ვუთხარი, რომ არ ვიცოდი, იმ გვერდის ამობეჭდვაც თუ იყო საჭირო. ცივად მიპასუხა, რომ ინფორმაცია ვებგვერდზე ეწერა და უნდა წამეკითხა. არასდროს მესმოდა, რა აძლევთ ბიუროკრატებს ამ ინკვიზიტორულ ტონს. ეს სავიზო განაცხადია და არა სასამართლო დაკითხვა. ბოლოს და ბოლოს, თუ ვიზას არ მომცემენ, ნუ მომცემენ – ცხოვრება გრძელდება. სახელმწიფო დანაშაულს ხომ არ ჩავდივარ?! ალბათ ჩემმა სახემ – სახეზე აღბეჭდილმა პანიკამ – შეაყოვნა. ამოიოხრა. თუ დოკუმენტს ამოვბეჭდავ და დროულად დავბრუნდები, ჯერ კიდევ მიმიღებს.

წამითაც არ დავფიქრებულვარ. რიგიდან გამოვვარდი და დაცვის თანამშრომლებს სიტუაცია ავუხსენი. იქნებ ამობეჭდვაში დამხმარებოდნენ? რა თქმა უნდა, ვერა; მათი კომპიუტერები დაბლოკილი იყო. მაგრამ ხელით გარეთ, ახლომდებარე სავაჭრო ცენტრისკენ მიმითითეს – ჟესტით, რომელიც მეუბნებოდა, რომ პირველი პილიგრიმი არ ვიყავი, ვინც ეს გამოცდა ჩააფლავა.

საელჩოს გვერდით უზარმაზარი სავაჭრო კომპლექსია, სადაც ელექტროტექნიკიდან სამშენებლო მასალებამდე ყველაფერი იყიდება – სხვათა შორის, რამდენიმე თვის წინ ჩემი სახლისთვის წესიერი მაგიდის ასაწყობი მასალაც იქ ვიყიდე. იმ მხარეს გავიქეცი და პირველივე ტექნიკის მაღაზიაში შევვარდი. იქ მომუშავე ახალგაზრდა ქალმა სიკეთე გამოიჩინა და თავისი კომპიუტერით სარგებლობის ნება დამრთო, მაგრამ ჯიმეილმა, თავისი უსაზღვრო სიბრძნით, ჩემი მონაცემები ვერ იცნო. პანიკისას პაროლები მეხსიერებიდან ორთქლდება. ხელი ჩავიქნიე.

მან მისაღებისკენ მიმასწავლა. არ მახსოვს, როგორ მოვახერხე ფაილის ახალ მეილში გადაგზავნა, მაგრამ რაღაცნაირად გამომივიდა. მისაღების გოგონამ უსიტყვოდ ამობეჭდა. ათი წუთის შემდეგ საელჩოში დავბრუნდი, ფურცელს წმინდა ნაწილებივით ჩავბღაუჭებოდი და ჩემი JSD-ის პროგრამაზე სწავლის დაწყების იმედი ჯერ კიდევ ბჟუტავდა. ეს გასაუბრება რომ გამემაზა, შემდეგი ოქტომბრის შუა რიცხვებამდე არ იქნებოდა, როცა უნივერსიტეტში ჩარიცხვის ბოლო ვადა დიდი ხნის გასული იქნებოდა.

ისევ რიგში ჩავდექი, რამდენიმე ადამიანის უკან, რომლებიც, როგორც ჩანდა, ამერიკული ოცნების საკუთარ ვერსიას გამოჰკიდებოდნენ. ინგლისურად თითქმის ვერ ლაპარაკობდნენ, სახეებზე კი მძღოლად ან მიმტან კურიერად მუშაობის პოვნის იმედი აღბეჭდვოდათ. ან, ვინ იცის, იქნებ ამერიკელებისთვის თავის მოსაწონებლად სხვა, უფრო პირად მომსახურებასაც გეგმავდნენ, მაგალითად, მათზე დაქორწინებას. უმწეოდ ვუყურებდი, როგორ გაისტუმრეს ორი მათგანი უარით.

როცა, როგორც იქნა, წინ გადავდგი ნაბიჯი, მინის მიღმა მჯდომმა კაცმა ერთი კითხვა დამისვა, რომელმაც ყველაფერი შეცვალა: „სტიპენდია გაქვთ?“ ეს წარმატების ცხადი ნიშანი იყო. „დიახ“, – ვუპასუხე. მან დაინახა, რომ გარანტირებული დაფინანსების მქონე სტუდენტი ვიყავი და ეს იყო მთავარი. აი, ასე, ვიზა მომცეს.

მაგრამ, რა თქმა უნდა, ამით ყველაფერი არ დასრულებულა.

– თქვენი საპასპორტო ფოტო დაიწუნეს, – მითხრა მან. – ახალი უნდა მოიტანოთ და დაცვას ჩააბაროთ. – შემდეგი კითხვა ენის წვერზე რომ მადგა, შეამჩნია და ცივი და საბოლოო ტონით დაამატა, – მოთხოვნები ვებგვერდზე წერია.

მაშინვე დავთანხმდი. ეს ის მომენტი იყო, როცა ერთი ზედმეტი სიტყვა შეიძლებოდა ყველაფრის ფასად დამჯდომოდა. აქ ძალაუფლება აბსოლუტური იყო.

რიგს მოვშორდი და ფოტოსალონის საძებნელად გარეთ გამოვედი. დაცვის თანამშრომლებმა, რომლებიც ახლა ჩემს არაოფიციალურ მრჩევლებად ქცეულიყვნენ, მირჩიეს, გლდანისკენ წავსულიყავი. მეტროსთან, მათი თქმით, იყო ფოტოსალონი, რომელიც, ფაქტობრივად, საელჩოსთვის დასაშვებ ფოტოებზე იყო დახელოვნებული. ტაქსიში ჩავჯექი. დამთრგუნველი სიცხე ისევ იდგა, მაგრამ თითქმის ვერ ვგრძნობდი; ადრენალინის მოზღვავება და იმის შეგრძნება, რომ ამ ჯოჯოხეთს თითქმის თავი დავაღწიე, ძალას მმატებდა.

სალონში მომუშავე ქალმა, სანამ ახსნას მოვასწრებდი, უკვე ზუსტად იცოდა, რაც მჭირდებოდა. სურათი გადამიღო, ამობეჭდა და გამომიშვა. საელჩოში ბოლოჯერ დავბრუნდი, ფოტო დაცვას გადავეცი და კიდევ ერთხელ გადავამოწმე, აკმაყოფილებდა თუ არა მოთხოვნებს. დამარწმუნეს, რომ კი. დარწმუნებული, რომ ფოტო სწორ დეპარტამენტში მოხვდებოდა, საბოლოოდ წამოვედი.

გამოფიტული. მაგრამ შვებით ამოსუნთქული.